Met de buren naar Oedjhorod

Nog maar net terug uit Oekraïne waar wij met de Pinksteren namens de gemeente Opsterland een auto met inhoud mochten doneren, ging de telefoon. Collega-wethouder Pieter van der Zwan van buurgemeente Smallingerland had gehoord van onze activiteiten en hij kwam met een heel mooi voorstel. Zijn gemeente had gebruikte WMO hulpmiddelen over, voornamelijk rolstoelen, en die waren beschikbaar om te schenken aan revalidatiecentra in Oekraïne. Zeker omdat er een zeer grote behoefte aan deze spullen is, kwam dit aanbod als geroepen.

Besloten werd om een nieuwe reis gezamenlijk te organiseren. Bij het inventariseren van de hulpmiddelen bleek dat er zoveel beschikbaar was dat een aantal rolstoelen via de Friese Rijders, die wekelijks met een vrachtauto vol goederen naar een centraal punt in Oekraïne rijden, getransporteerd kon worden. Omdat hiervandaan geen ritten worden gemaakt naar Oedjhorod was er geen andere mogelijkheid dan met een bestelauto naar deze stad te rijden om daar specifieke zaken af te leveren, waaraan in het lokale ziekenhuis en bij een revalidatiecentrum in oprichting, grote behoefte was.

 

In het ziekenhuis had men met urgentie een zogenaamde easy stand nodig waarmee patiënten die dit niet zelfstandig kunnen, rechtop gezet kunnen worden. Omdat deze zich niet tussen de ter beschikking gestelde hulpmiddelen bevond is gezocht naar een tweedehands exemplaar maar die was helaas niet beschikbaar. De redder in nood was Revalidatie Friesland die een nieuwe easy stand doneerde. Een geweldig gebaar!

Ook kleine medische artikelen werden ter beschikking gesteld en om de bestelauto helemaal vol te krijgen en de laatste plekken werden opgevuld met speelgoed voor een school. Door de oorlog hebben onder andere ziekenhuizen en scholen het moeilijk omdat veel van de beschikbare financiën logischerwijs naar defensie gaat. Elke bijdrage is dan van harte welkom.

Om alle nodige voorbereidingen te kunnen treffen en enkele dagen afwezig te kunnen zijn werd medio juli gekozen om op pad te gaan. Op vrijdagmorgen 19 juli zijn wij de Slowaaks-Oekraïense grens overgestoken. Dankzij alle inspanningen van diverse partijen ging dit voorspoedig. Binnen twee uur de grens over is snel en het was mooi dat wij werden opgevangen door Pavlo Osypenko die ons begeleidde naar het ziekenhuis. Pavlo is de echtgenoot van Oksana die is gevlucht en met haar drie kinderen in Ureterp woont. Zij heeft een fundraisactie gestart om een ambulance te kunnen kopen (zie één van de vorige blogs) en nadat dit gelukt was wordt nu het via de website geschonken geld  https://steunactie.nl/actie/actie-ambulance-oekraine/-21477 gebruikt voor de aanschaf van medische hulpmiddelen.

                                  

In het ziekenhuis werden wij hartelijk ontvangen door onder andere de directeur-geneesheer, een revalidatiearts en een gemeentelijk functionaris die over ziekenhuiszorg gaat. Zij vertelden dat voor de oorlog er een afdeling fysiotherapie in het ziekenhuis was maar dat revalidatie in Kiev plaatsvond. De vraag was namelijk zeer beperkt. Inmiddels is dat dramatisch veranderd; er zijn op dit moment te weinig mogelijkheden om alle militaire en burgerslachtoffers te behandelen. Het gaat dan zowel om locaties als om hulpmiddelen. Onze gesprekspartners waren nauwelijks in staat om hun emoties te bedwingen toen zij vertelden over de verschrikkingen waarmee zij te maken krijgen. Met grote dankbaarheid werden de overgedragen spullen aanvaard. Wij benadrukten dat wij dankbaar zijn voor de offers die gebracht worden door het Oekraïense volk. Zij vechten ook voor onze vrijheid in Europa.

                                                                                                                 

Daarna zijn wij naar de school en naar het revalidatiecentrum in oprichting gegaan om respectievelijk het speelgoed en de overige hulpmiddelen af te leveren. De volgende morgen vroeg weer op weg naar de grens in de hoop weer snel via Slowakije, Polen en Duitsland naar huis te kunnen. Helaas koste de Slowaakse grensovergang ons acht uur. Om onduidelijke redenen duurde de afwikkeling van de formaliteiten lang bij onze voorgangers. Toen wij eenmaal aan de beurt waren viel dat gelukkig mee. Alle papieren waren in orde en onze gezichten waren klaarblijkelijk betrouwbaar genoeg. Eindelijk de grens over. Als je echter weet dat je op weg mag gaan naar een veilig en comfortabel “heitelân” dan stelt het wachten eigenlijk ook niets voor. Een oorlog relativeert ook.

Zondagavond kwamen wij weer na een enerverende en indrukwekkende reis thuis. Het is toch wel intensief en vermoeiend. Nu zal het wellicht weer even duren voordat de andere benodigde spullen verzameld zijn. Maar voor je het weet gaat de telefoon….

Ik hoop het!

 

Dank aan degene die de donaties en de reis hebben mogelijk gemaakt:

-Revalidatie Friesland

-Sport Fryslân

-Friese Rijders

-Medipoint Drachten

-Sint Antonius Ziekenhuis Sneek

-Stichting Het Huisgezin De Tike 

-Linker Autoverhuur Marum

-Nederlandse ambassade Slowakije

-Honorair consul voor Nederland in Slowakije

-Ministerie van Gezondheid Oekraïne

-Ambrela Bratislava

-Juraj Droba Bratislava

-Gemeente Smallingerland

-Gemeente Opsterland

PINKSTEREN IN OEKRAÏNE 

De pick-up klaar voor vertrek

Na het afleveren van de ambulance in januari van dit jaar, ging de actie van Oksana verder. Er is een grote behoefte aan medische hulpmiddelen zoals rolstoelen en looprekken. Daarnaast was een vervoermiddel nodig om al of niet gewonde burgers te evacueren in noodsituaties en materieel te kunnen meenemen. Dankzij schenkingen in natura en financiële donaties via de website steunactie.nl was begin mei genoeg verzameld om een VW pick-up, gedoneerd door de gemeente Opsterland, te vullen.

De open laadbak was wel een probleem omdat sommige hulpmiddelen niet nat mogen worden. Een oplossing werd gevonden bij Maatwurk Ondersteuning in Gorredijk. Dit is een fantastische organisatie die mensen met een beperking ondersteunt en stimuleert om hun arbeidsvaardigheden verder te ontwikkelen. Zij hebben geheel kosteloos een prachtige opbouw gemaakt die met een zeil kon worden afgedekt zodat niet alleen veel spullen konden worden meegenomen maar ook droog zouden blijven bij onverhoopte regenval.

De pick-up met door Maatwurk gemaakte opbouw

Een uitdaging is het papierwerk. Bij het passeren van de Pools/Oekraïense grens moet je zorgen dat alles in orde is om lange wachttijden te voorkomen. Aangezien mijn echtgenote en ik inmiddels al enige ervaring hadden met het over de grens brengen van auto’s met inhoud, gingen wij de donderdag voor Pinksteren vol goede moed op pad. De eerste etappe ging door Duitsland en net over de grens met Polen werd overnacht. Een lange dag rijden maar redelijk voorspoedig. De tweede dag reden wij naar een locatie dichtbij de Oekraïense grens en hoewel het aantal kilometers minder was dan de eerste dag hebben wij er niet minder lang over gedaan in verband met files waarvan er één erg lang was vanwege een ongeluk aan de andere kant van de snelweg met een vrachtwagen die op zijn kant lag. De inhoud bevond zich deels op onze weghelft. Zo ben je snel een volle dag onderweg.

De zaterdagmorgen vroeg opgestaan om bijtijds bij de grens te zijn. Je moet namelijk ook rekening houden met een uur tijdverschil als je Oekraïne binnenrijdt. Van Marshall Wladyslaw Ortyl, het hoofd van de Poolse regio Podkarpackie en goede bekende via het Comité van de Regio’s, hadden wij weer een aanbevelingsbrief gekregen dus Polen uit was geen probleem. Wij rekenden ons al bijna rijk… Toen de Oekraïense grens. De controle van de hulpgoederen verliep voorspoedig, alleen de controle van de autopapieren nog. Hier kwam een adder onder het gras vandaan. Sinds korte tijd waren er restricties bij het rijden van een auto met een tijdelijk kenteken door Oekraïne. Dat wisten wij dus niet. Om een lang verhaal kort te maken; na veel bellen, overleggen, ijsberen, hopen en bidden, kwam er via de stichting, de ontvanger van de auto, een document bij de douanebeambte binnen dat in een verlossende stempel resulteerde. Na zesenhalf uur mochten wij Oekraïne binnenrijden. Dank aan een ieder die zich op de zaterdagmorgen heeft ingezet!

De felbegeerde stempel

Toen nog een uurtje of vier naar Oedjhorod, onze eindbestemming, rijden. De omgeving is prachtig, je zou bijna vergeten dat je door een land in oorlog rijdt. Wel valt op dat je onderweg alleen oude(re) mannen en vrouwen ziet. Toen wij eindelijk op onze bestemming kwamen werden wij bijzonder hartelijk ontvangen door onder andere de echtgenoot van Oksana, Pavlo en door de lokale burgemeester. Hartverwarmend was het weerzien met de burgemeester van Nedryhailiv en zijn echtgenote, die bijna 1100 kilometer hadden gereden om ons te ontmoeten. Zij komen uit de Sumy regio, dichtbij de Russische grens. Het offensief van de Russen is een ernstige bedreiging. Zij zijn eerder bezet geweest maar zijn gelukkig weer bevrijd. Nu dreigt opnieuw het gevaar dat de vijand dichterbij komt en ook bombardementen zijn in de regio aan de orde van de dag. In de locatie waar wij mochten overnachten, een voormalig hotel, worden Oekraïense vluchtelingen opgevangen die veelal huis en haard verloren hebben.

Met Natalia en Konstantin Volkov

De auto en de hulpmiddelen hebben wij overgedragen aan Bas, een vertegenwoordiger van een stichting die medische bijstand verleend aan soldaten en burgers. De dankbaarheid is groot en dat voelt wel wat ongemakkelijk. In Oekraïne strijden jonge soldaten ook voor onze vrijheid en democratie en daar moeten wij hen zeer dankbaar voor zijn. Wij dragen vanuit Friesland maar een heel klein steentje bij en dan ook nog vanuit een hele comfortabele positie. Je bedenkt je steeds meer dat de aanstaande Europese verkiezingen wel echt ergens over gaan en dat veiligheid en vrijheid een groot en zeer te verdedigen goed zijn.

De overdracht van de auto aan Bas

Op zondag, eerste Pinksterdag, kregen wij een rondleiding door het dorp waarbij wij een  gerenoveerde school bezochten, waarin de bomshelters eraan herinneren dat de oorlog een dagelijkse realiteit is in heel Oekraïne. Vervolgens zijn wij naar het centrum van Oedjhorod gegaan waar het lijkt alsof het leven gewoon zijn gangetje gaat. De foto’s van gesneuvelde militairen die je in restaurants en winkels ziet staan getuigen echter van wat anders.

Afscheid bij de grens

Zondagmiddag zijn wij door een delegatie naar de Oekraïens-Slowaakse grens gebracht en wij werden hartelijk uitgezwaaid. Door een bekende van de burgemeester zijn wij vervolgens naar Košice gereden. De stad die wij in januari bij het brengen van een ambulance ook al hadden bezocht. Op maandagmorgen was er tijd om in de stad rond te lopen en de kathedraal te bezoeken. Een wat bijzondere tweede Pinksterdag met alle indrukken nog vers in het geheugen. In de middag zijn wij via Wenen naar Amsterdam gevlogen en met de trein naar Friesland gereisd. Om half elf ’s avonds waren wij weer thuis, veel ervaringen en vrienden rijker. Het was een voorrecht om dit te mogen doen.

 

 

 

DE AMBULANCE-ACTIE VAN OKSANA

“Het zou erg fijn zijn als jullie de ambulance naar Oekraïne zouden willen brengen”, zei Oksana Oysyenko tegen ons. Dat hadden mijn echtgenote Eskea en ik niet echt verwacht maar nadat wij inmiddels al drie keer naar Oekraïne waren gereden om spullen te brengen en om namens de gemeente Opsterland twee afgeschreven maar technisch nog zeer goede auto’s te schenken aan een door de oorlog zwaar getroffen Oekraïense gemeente, waren wij een beetje ervaringsdeskundigen geworden. 

Oksana is kort na het begin van de oorlog gevlucht met haar kinderen en kwam terecht in Opsterland. Haar echtgenoot werkt als vrijwilliger in een opvangcentrum in Oekraïne waar slachtoffers uit oorlogsgebieden veilig kunnen worden opgevangen. Sommigen zijn echter zodanig gewond of gehandicapt geraakt dat vervoer met een gewone auto niet mogelijk is. Daarom was Oksana al in juni met een prachtig initiatief gestart om geld bij elkaar te brengen en een tweedehands ambulance aan te schaffen. De Oekraïense gemeenschap in Opsterland is heel actief geweest om met diverse acties geld bijeen te brengen en onder andere via de steunactiewebsite hebben vele donateurs met kleinere en grotere bedragen geholpen om het doel snel te kunnen halen. Welzijnsorganisatie Code Hans en de gemeente Opsterland hebben de actie actief gefaciliteerd. Van de opbrengst werd de auto gekocht maar ook werden hiervan medische hulpmiddelen aangeschaft (en geschonken) omdat daar ook veel behoefte aan is en dit mooi in de ambulance kon worden meegenomen. 

Hulde aan allen die zich hebben ingezet om de actie tot een succes te maken maar tragisch dat het nodig is. Inmiddels hebben door de oorlog al meer dan 70.000 Oekraïense soldaten het leven verloren en er zijn daarnaast nog duizenden burgers omgekomen. Het aantal gewonden ligt nog veel hoger. De actie stopt dan ook niet met de ambulance maar gaat door. Vele oorlogsslachtoffers hebben te maken met geamputeerde ledematen en andere handicaps waardoor revalidatie noodzakelijk is. De hiervoor benodigde apparatuur ontbreekt of er is niet genoeg. Elke donatie is dus nog steeds meer dan welkom.

De overdracht van de ambulance was in Slowakije, dichtbij de Oekraïense grens. Daar ontmoetten wij Oksana Osynpenko (mocht u zich afvragen elke vrouw in Oekraïne Oksana heet, dat is niet het geval maar de naam komt vaker voor) in een kerk die intensief betrokken is bij de hulpverlening aan Oekraïne. Het was een korte kennismaking die veel indruk maakte. Wij beseffen niet wat het is om in een land te leven waar je elke dag met de oorlog wordt geconfronteerd. Of je nu nabij het front woont of niet. Iedereen kent wel iemand in zijn of haar nabijheid die is omgekomen. Oksana schonk ons een Oekraïense vlag (zie foto) met handtekeningen van soldaten die naar het front zijn gegaan en waarvan inmiddels de helft is omgekomen. Door de verstreken tijd en de situatie in Gaza is er wat minder aandacht in de media voor de oorlog in Oekraïne maar het leed is niet afgenomen. Sterker nog, de toestand wordt steeds slechter. Fantastisch dat de organisatie “De Friese Rijders” deze winter 100.000 bananendozen wil vullen met levensmiddelen en wil vervoeren naar Oekraïne.

Ook de actie van De Friese Rijders is begonnen in Opsterland. Het is mooi dat betrokken inwoners, onze vluchtelingen, kerken, scholen, welzijnsorganisaties en vele anderen uit onze gemeente, bereid zijn om hulp te bieden aan hen die in nood zijn. Graag verwijs ik u naar de link hieronder:

https://steunactie.nl/actie/actie-ambulance-oekraine/-21477

Doet u mee of blijft u meedoen? Uw steun is onontbeerlijk!

 

Terug naar Oekraïne 

Vanwege het nijpende tekort aan vervoermiddelen in Nedryhailiv was aan de burgemeester, Konstantin Volkov, beloofd dat de gemeente Opsterland een bestelwagen zou doneren zodra die beschikbaar was. En in april zou dat het geval zijn. Een dertien jaar oude Volkswagen Transporter was dan beschikbaar om naar Oekraïne te gaan verhuizen. Gelukkig was er meer voorbereidingstijd dan de vorige keer en die bleek ook ernstig nodig, maar daarover later meer…

 

Na de eerste reis, vorig jaar met Pasen, en de tweede met de Kerst, was deze rit net voor en in het Paasweekeinde. De feestdagen krijgen zo wel telkens een bijzondere invulling. Hopelijk is de oorlog afgelopen als het weer Kerst wordt al is dat zeer de vraag. In Oekraïne wordt Pasen een week later gevierd dan bij ons, dus wij hielden de ontvangers, Konstantin en zijn echtgenote Natasja, niet weg van de Paasviering met gezin en familie.

 Het is mooi dat een bestelwagen kan worden gegeven maar het is nog mooier als deze gevuld wordt met spullen die men goed kan gebruiken. Toen wij hoorden dat er een grote behoefte was aan apparatuur om een jeugdcentrum te creëren, konden wij een oproep plaatsen voor onder andere  fitnessapparatuur en elektronica. Ook waren aggregaten nog zeer welkom evenals het speelgoed dat eerder was ingezameld en de vorige keer niet meer meekon. Samen met de medewerkers van de afdeling communicatie van Opsterland werd begonnen met het inzamelen en dat was zeer succesvol. Wat daarbij zeker een grote rol heeft gespeeld is dat de jongeren waarvoor het centrum wordt ingericht, in een afschuwelijke periode opgroeien en al zeer veel ellende hebben moeten meemaken. 

Mooi dat er afleiding kan worden geboden maar ook dat zij weten dat er 2500 km verder aan hen wordt gedacht.

Alle sponsoren zullen wij via de social media bedanken. Het gaat om bedrijven, die hiermee duidelijk handen en voeten geven aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, een serviceclub, een onderwijsinstelling, een collega-gemeente, een kenniscentrum, betrokken inwoners en ambtenaren. De bestelwagen was zo vol dat onze kleine koffers er maar net bij konden. Echt hartverwarmend! 

 

Goede voorbereidingen zijn het halve werk. Dat betekent om brieven vragen van de ontvangende gemeente, van de Associatie van Oekraïense Gemeenten en van het Poolse hoofd van de provincie waarin de grensovergang ligt, om zo vlot mogelijk de Poolse en Oekraïense grens te kunnen passeren. Dat betekent ook dat de bestelwagen APK gekeurd moet zijn en hier dreigde het mis te gaan. Uiteindelijk na grote inspanningen van alles en iedereen, waaronder een zeer behulpzaam raadslid, was een dag voor vertrek alles in orde. De auto was afgemeld en klaar voor de export.

 De vorige keer werd de te doneren auto op een aanhanger gezet maar deze keer werd besloten om, ook vanwege het hoge gewicht, in de auto zelf naar Oekraïne te rijden en na het afgeven terug naar huis te vliegen. Dat zou in ieder geval sneller zijn en qua kosten niet veel uitmaken. Het was zonder aanhanger inderdaad plezieriger omdat je sneller dan 80 mag rijden, maar de files in Duitsland en Polen bleken er niet korter door te worden. Na een tussenstop in Rzeszów waar wij in het provinciehuis hartelijk werden ontvangen, waren wij blij om op vrijdagavond aan te komen bij het spartaanse hotel dat direct aan de Pools-Oekraïense grens is gelegen. Een Google Translate gesprek met de vriendelijke hotelhoudster, die Oekraïens bleek te zijn, leerde ons dat te voet terugkeren over deze grens geen optie zou zijn. Ondanks informatie op internet waaruit bleek dat dit wel zou kunnen, bleek na checken inderdaad het tegendeel. Veranderen van grenspost was geen optie vanwege alle documenten die juist voor deze locatie waren opgesteld. De remedie was met de bestelwagen de grens overgaan en 50 km verder bij een andere overgang te voet Polen weer inkomen. Zo is het ook geregeld; door Konstantin en zijn echtgenote werden wij na een boeiende rit door Oekraïne, met een controle door militairen bij een checkpoint, afgezet bij een grenspost waar drommen voetgangers na een gedegen check Polen mochten binnengaan.

Over een gedegen check gesproken… Het oversteken van de Pools-Oekraïense grens blijft een bijzondere ervaring. De documenten helpen zeker wel, maar tot een bepaalde hoogte. De luim van de douanebeambte bepaalt hoe lang de cursus geduld oefenen duurt. Ook ervaring helpt niet altijd. Daar waar de vorige keren het noemen van het totale gewicht van de meegebrachte goederen volstond, was nu een gespecificeerde opgave met vermelding van gewicht gewenst. In de hoop dat de verificatie van het opgegevene minder grondig zou zijn dan de visitatie van een vermeende bolletjesslikker, heb ik een inschatting gemaakt die bij controle nooit overeind zou blijven. Het feit dat drie meter voor ons een zorgvuldig ingepakte bestelwagen volledig door vijf douaniers werd uitgepakt en onderzocht, zorgde ook voor een toenemende hartslag en dito bezorgdheid. Gelukkig kostte het de douanebeambte zoveel tijd om mijn handschrift te ontcijferen (de lijst had ik bibberend van nervositeit en in de kou opgesteld) dat uitpakken mogelijk de koffiepauze in gevaar kon brengen zodat wij groen licht kregen om uiteindelijk grensoverschrijdend te mogen zijn (en dat legaal).

 

 Het weerzien met Konstantin was bijzonder hartelijk en wij ontmoetten zijn echtgenote Natasja. De gemeenschap van Nedryhailiv is zeer blij met de steun uit Opsterland. Wij kregen als dank onder andere een kunstwerk cadeau dat gemaakt is van koriander en mosterdzaadjes. Het is een afbeelding van de gemeentewapens van Nedryhailiv en Opsterland en geeft uitdrukking aan de vriendschap tussen beide gemeenten. Ook een prachtige tekening van het universiteitsgebouw van Kiev, gemaakt door Anna Kanivets, werd ons geschonken. Dat de meegenomen spullen goed terecht komen blijkt wel uit het feit dat een laptop in dank werd aangenomen door Oekraïense militairen.

De terugreis was voorspoedig. Van Konstantin en Natasja kregen wij foto’s en filmpjes van zijn reis terug naar huis, zo’n 900 km van de grens waar wij afscheid van elkaar namen. Zij vroegen ons de hartelijke groeten en grote dank over te brengen aan iedereen die heeft geholpen om de bestelwagen ter beschikking te stellen maar ook helemaal te vullen met goederen waar zo’n grote behoefte aan is in een land dat al meer dan een jaar zucht onder een oorlog waar zij niet om hebben gevraagd. Als zij volgende week Pasen vieren staat dat al eeuwen voor hoop en een nieuw begin. Dat wensen wij alle inwoners van Nedryhailiv en alle andere gemeenten in Oekraïne van harte toe!

 

Eskea en Rob

 

 

 EEN BIJZONDERE KERST 2022

 

Nataliya Lazarenko zorgde voor het idee. Tijdens een Teamsvergadering van de VNG commissie Europa&Internationaal op 16 november vroeg zij namens de Oekraïense vereniging van gemeenten (AUC) of er brandweerwagens beschikbaar waren omdat daar in Oekraïne een gebrek aan is. Meteen na de vergadering heb ik contact gezocht met de Veiligheidsregio Fryslân om na te gaan wat er mogelijk was. Het bleek dat dit landelijk wordt georganiseerd en dat wordt gekeken welke voertuigen beschikbaar zijn. Vervolgens vroeg ik mij af of er ook een behoefte zou zijn aan ander rijdend materieel. Dus contact gelegd met Nataliya en deze vraag gesteld. Al snel bleek dat de behoefte groot was, mede doordat veel civiele voertuigen nu voor het leger moeten worden ingezet. Zij gaf bij navraag aan dat de gemeente Nedryhailiv zich had gemeld. Deze gemeente die circa 5000 inwoners telt, ligt in het noordoosten van Oekraïne, nabij de Russische grens. De regio werd bezet door de Russen maar werd door het Oekraïense leger heroverd. 

 

Voorbereiding

Eerst moest worden geïnventariseerd of wij voertuigen hadden die beschikbaar waren. Een VW Caddy en een bestelbus bleken binnenkort te moeten worden vervangen. Toen in het college gepeild of het plan om auto’s namens de gemeente te schenken door iedereen werd omarmd. Dat bleek absoluut het geval, niet voor niets zijn wij dit jaar door de VNG uitgeroepen als meest grensverleggende SDG (Sustainable Development Goals) gemeente van Nederland. Van grensverleggend naar grensoverschrijdend is maar een kleine stap. De beide auto’s waren echter nog in gebruik omdat vervanging op zich liet wachten totdat op 16 december bleek dat de VW Caddy beschikbaar was. Het zou fantastisch zijn als de auto nog voor de kerst oostwaarts zou kunnen maar dat was wel erg kort dag… Eerst maar even in de agenda gekeken wat mogelijk zou zijn. Met kunst en vliegwerk zou donderdag 22 december vertrekken een optie zijn. Excuses aan Hein en Ann-Marie die al lang geleden van Kenniscentrum Europa Decentraal (KED) afscheid hebben genomen. Dit zou nog formeel met een etentje, dat diverse malen was uitgesteld, worden gevierd en dan moet ik toch nog afzeggen. Ook excuses aan de familie met wie al afspraken waren gemaakt. Dank allen voor jullie begrip. Mijn echtgenote, Eskea, zou het ook qua data met haar afspraken kunnen plooien en dat was heel erg mooi want alleen rijden en dan ook nog deels met kerst zou niet echt fijn zijn. Er moest dan wel veel geregeld worden en als er toch ruimte in de auto zat zou het mooi zijn om ook nog spullen te kunnen meenemen. Er is een grote behoefte aan aggregaten en voor de kinderen zou het ook mooi zijn om iets te kunnen meenemen. 

 

Allereerst de vraag hoe de VW getransporteerd zou kunnen worden. Een oprijwagen bleek duur en als de verhuurders hoorden dat deze naar Oekraïne zou rijden bleek dit een probleem. Een eigen bestelbus als trekker voor een auto-ambulance die wij als gemeente zelf bezitten bleek ook geen optie omdat deze niet sterk genoeg gemotoriseerd waren om twee ton te trekken. Een spontaan fantastisch aanbod kwam van John van der Veen van de Van der Veen Autogroep uit Gorredijk. Hij stelde gratis een bestelauto ter beschikking en zorgde ook nog dat de auto voor vertrek nieuwe winterbanden omgelegd kreeg vanwege de mogelijke barre weersomstandigheden onderweg. Wat een mooi aanbod en hiermee was het vervoer geregeld, behalve het papierwerk dan. Het was zeer belangrijk dat dit op orde was. Een dag voor vertrek heb ik in Heerenveen bij een zeer vriendelijke meneer van de RDW de kentekenplaten van de Caddy ingeleverd en de papieren gekregen die voor de nieuwe Oekraïense eigenaar bestemd waren. Feitelijk wordt een auto vanuit de EU naar een niet EU land geëxporteerd. Dan is het van belang dat alles klopt bij het passeren van de Poolse en Oekraïense grens en je niet van louche autohandel wordt verdacht.

 

Om te voorkomen dat je een hele dag aan de grens moet staan is het handig om duidelijk te kunnen maken dat je met hulpgoederen onderweg bent. Vooral contacten zijn nuttig. Zo heeft Marshall (vergelijkbaar met een Commissaris van de Koning in NL) Ortyl van Podkarpackie, die ik goed ken via het Comité van de Regio’s, gezorgd dat wij voorrang kregen bij de Poolse grens en een brief van de burgemeester van Nedryhailiv was belangrijk bij de Oekraïense grens. Advies is ook heel erg welkom en eerdere ervaringen zijn nuttig. Toen Eskea en ik met de Pasen via De Friese Rijders levensmiddelen naar Oekraïne mochten brengen en vluchtelingen mee terugnamen naar Nederland hebben wij kennisgemaakt met Igor, die ons nu goede tips heeft gegeven.

 

In de zes dagen voor het vertrek is een vraag uitgezet onder onze ambtenaren om speelgoed en knuffels te verzamelen zodat deze konden worden meegenomen. De respons was geweldig. Ook werden aggregaten gezocht en het lukte nog om er drie te pakken te krijgen. Super dat buurman Marcel, die de avond voor wij vertrokken nog een aggregaat langs kwam brengen. Ook lukte het nog om wat gereedschap te verzamelen, waar een grote behoefte aan was. 

 

Op weg

Donderdagmorgen haalden wij in alle vroegte de auto op in Gorredijk om te beginnen aan de reis van zo’n 1500 km naar de bestemming. Een benzinestation net over de grens tussen Polen en Oekraïne. Na nog geen halfuur rijden komen wij op de A7 bij Frieschepalen in de file terecht omdat een kraanwagen in de brand staat. Wij staan er kort achter maar kunnen er pas na tweeënhalf uur wachten voorbij. Een goed begin dus. Wij hoopten over de grens in Polen te kunnen overnachten maar dat lukte dus niet. In Cottbus, vrij dichtbij de grens, vonden wij na dertien uur onderweg te zijn geweest, een hotel. De volgende morgen vroeg op omdat de kans om Polen zonder files door te komen net zo groot is als de kans dat Oranje de wereldtitel voetbal wint. En inderdaad na twaalf uur rijden (maar dat is wellicht een niet het goede woord want stilstaan kwam net zo vaak voor) kwamen wij aan in een hotel net voor de grens tussen Polen en Oekraïne. Wij hadden om zeven uur afgesproken om aan de grens te staan en dat was ook het geval maar door alle formaliteiten kwamen wij pas om half tien aan bij OKKO, het tankstation net over de grens en de plek waar de overdracht zou plaatsvinden. Dat had overigens veel langer geduurd als wij niet de eerder genoemde papieren hadden gehad. 

 

Ontmoeting

Burgemeester Kostiantyn Volkov en zijn twee begeleiders stonden al reikhalzend naar ons uit te kijken. Zij hadden al uren staan wachten en moesten na de overdracht nog 900 km rijden naar hun gemeente. Het contact was zeer hartelijk en de taalbarrière bleek makkelijk te overbruggen. Wij kregen cadeau’s zoals speciale thee, honing en prachtige boeken, wat ons toch verlegen maakte. Het is voor ons een voorrecht om in een vrij en vredig land te wonen en wat wij geven is maar heel nietig als je ziet hoe groot de nood is in Oekraïne en het is goed om te bedenken dat men ook voor onze vrijheid en democratie in Europa vecht. Eskea en ik hebben door deze ontmoeting allebei geconstateerd dat dit de meest bijzondere kerst is geworden die wij ooit ervoeren. Kostiantyn hebben wij misschien 20 minuten gesproken maar die ontmoeting zullen wij nooit meer vergeten.

 

Terugreis met hindernissen

Na afscheid te hebben genomen van onze Oekraïense vrienden en helden, weer terug de grens over. Dat zal vast niet veel tijd kosten maar hier hadden wij het mis. Bij de registratie van de voertuigen op de heenweg was een fout gemaakt door de douanebeambte en dat bleek toen wij weer terugwilden. Na veel communicatie in mijn beste Oekraïens (en dat is wat roestig) en hulp van Yulia van de AUC mochten wij na twee uur wachten de grens weer over. De Poolse grens was geen grote barrière dankzij de wonderbrief van de Marshall en toen na vijf uur minder grensverleggend gedoe gingen wij weer op weg naar huis. “Driving home for Christmas” zou ik een grote poëet nazeggen. Nu zouden wij niet voor kerstavond thuis zijn maar dat kun je ook prima in het buitenland meemaken. Een preek van vorig jaar via Spotify luisteren geeft ook wat kerstgevoel. Alleen hadden wij het vorig jaar nog over Corona. Sterker nog, de voorganger gaf nog aan dat wij het gelukkig niet over een oorlog hoefden te hebben. Een paar maanden later zag de wereld er heel anders uit… Wel sprak hij erover dat de geboorte van Jezus plaatsvond tijdens de Romeinse bezetting. De link met de Russische bezetting van een deel van Oekraïne is snel gelegd.

Doordat je moet rijden met een grote bestelbus en een lange auto-ambulance kun je niet snel rijden. Je mag op de snelweg maar 80 km per uur maximaal en dat is ook snel genoeg. Het gevaarte is al met al 12 meter lang. Wij hoopten net over de Poolse grens in Duitsland te kunnen overnachten maar dat was wat te ambitieus aangezien wij in totaal vijf uur bij de grenzen hadden doorgebracht. Overnachten in Polen is ook prima en dus een hotel met restaurant gereserveerd. Onderweg hiernaartoe ging het bijna mis. Het was donker en nat onderweg en dat zorgde er vermoedelijk voor dat een Poolse automobilist onze auto-ambulance/aanhanger niet zag. Om auto’s te kunnen laten invoegen reden wij op de linkerbaan van de snelweg. Een auto wilde klaarblijkelijk achter ons van de rechter- naar de linkerbaan en deed dit te vroeg zodat bij tegen de achterzijde van de aanhanger aanreed. De aanhanger en dus ook de bestelbus kreeg daarbij een grote zwieper en met heel veel moeite kon ik voorkomen dat de bus tegen de vangrail reed. Goddank had ik mijn handen stevig aan het stuur en kon ik net op tijd het slingeren verminderen. Op de vluchtstrook zagen wij dat de aanhanger geen schade had maar de auto van de Pool wel. Erg vervelend voor hem maar het had nog slechter kunnen aflopen. Eenmaal beduidend later dan gepland in het hotel aangekomen bleek er geen restaurant te zijn en er was er ook niet eentje in de buurt. Gelukkig hadden wij nog een zak chips dus wij hoefden niet op kerstavond met honger naar bed. Wel waren wij erg dankbaar voor de afloop.

 

Rijden op eerste kerstdag in de morgen is heerlijk. Nog nooit zo rustig gereden en dat was heel erg fijn omdat wij nog wel een aardige rit voor de boeg hadden. Na weer een dag van twaalf uur (en nu wel grotendeels rijden) kwamen wij moe maar voldaan weer in Gorredijk aan. Hier bleken wij het hek van het gemeentebedrijf niet in te kunnen en moesten allerlei mensen worden gebeld om het alsnog geopend te krijgen. Onze eigen auto stond namelijk achter het hek en die hadden wij nodig om thuis te komen. Na de ervaringen met het oversteken van grenzen zou je zeggen dat dit toch niets voorstelde, maar na 3000 km in vier dagen en een paar hindernissen onderweg wilden we toch wel erg graag naar huis. Met dank aan Johan en Anne kon dat uiteindelijk wel en nu kunnen wij terugkijken op een hele bijzondere ervaring en wij zijn blij weer veilig thuis te zijn.

 

Dank

Er bestaat een heel groot risico dat ik mensen vergeet maar vergeef mij dat alstublieft. Onze reis was niet mogelijk geweest zonder Nataliya en Yulia van de AUC, burgemeester Kostiantyn Volkov, de VNG, Marshall Wladyslaw Ortyl, Adam Lazarski, Igor en Vitaliy van Smolin Ministries, Van der Veen Autobedrijven, de gemeenteraad van Opsterland, de gevers van de aggregaten, het speelgoed en de knuffels, onze ambtenaren en in het bijzonder Johan, Anne en Alfred, alsmede mijn collega’s van het college, burgemeester Lex Roolvink, secretaris Sandra van ’t Hooge, Anko Postma, Durk Durksz en Libbe de Vries. Last but not least mijn echtgenote die mijn soms wat wisselende humeur heeft doorstaan, routes heeft opgezocht, spullen heeft gesjouwd en nog veel meer heeft gedaan. Bedankt iedereen en als de oorlog niet snel voorbij is dan zullen wij vast nog een keer op pad moeten. Hopelijk zijn er andere gemeenten, provincies en waterschappen die ook voertuigen en andere zaken kunnen schenken. Als u advies kunt gebruiken bel of mail mij alstublieft. 

 

Siegerswoude, tweede kerstdag 26 december 2022